Wydarzenia: Przewodnik turystyczny po Szczecinie
NOWE TARASY w ZAMKU KSIĄŻĄT POMORSKICH w SZCZECINIE 2025 r.
NOWE TARASY w ZAMKU KSIĄŻĄT POMORSKICH w SZCZECINIE 2025 r.
1 – Krótka historia dynastii Gryfitów
2 – Książę Bogusław X Wielki
3 – Sarkofagi książęce
4 – Lochy w podziemiu wieży więziennej
5 – Nowe Tarasy
Dynastia Gryfitów to prawie 600 lat dziejów Pomorza. Jej nazwa pochodzi od Gryfa mitycznego zwierzęcia z ciałem lwa, z głową i skrzydłami orła. Zamieszkiwali tu Pomorzanie z wiarą pogańską. Stworzyli oni Księstwo Gryfitów z pierwszym księciem Warcisławem I w XII w. Wywodzili się z dynastii Piastów. Granica księstwa na północy sięgała brzegu Bałtyku, rozciągała się po obu stronach Odry, na zachodzie od wyspy Rugii takich miejscowości jak: Barth Greifswald, Stralsund, Wolgast znajdujących się obecnie na terenie Niemiec. Na wschodzie granica sięgała po Darłowo, Słupsk, Bytów, Lębork należących do Polski. Na południu graniczyła z Brandenburgią, która zawsze rościła pretensje do tych ziem ciągle zbrojnie napadając. Polski władca Bolesław Krzywousty w porozumieniu ze swoim lennikiem Warcisławem I zainicjował chrystianizację tych ziem przez biskupa Ottona z Bambergu. Wiedzieli obaj, że chrzest Pomorza otworzy wrota do Europy , dając możliwość lepszego rozwoju gospodarczego i cywilizacyjnego. Chrystianizacja odbyła się w latach 1124 - 28. Na wzgórzu, gdzie stała świątynia pogańska - gontyna, zbudowano drewniany kościół pw Świętego Ottona. Pod tym kościołem znajdowała się krypta grzebalna. Początek dynastii Gryfitów datuje się na wiek XII z księciem Warcisławem I, a wygaśnięcie nastąpiło w XVII w. Bogusława XIV w 1637 roku nie pozostawił następcy.
Wieki i lata płynęły w Księstwie Gryfitów. Szczecin otrzymał Prawo Miejskie w 1243 roku z rąk księcia Barnima I zwanego Dobrym. Miasto rozwija się, rozbudowuje się zamek , książęta umierają , inni obejmują władzę, a Brandenburgia stale prowadzi zaczepną walkę z Gryfitami , mając nadzieje , że tereny te przejdą w ich władanie .
Po śmierci księcia Eryka II do Szczecina przybywa jego syn BOGUSŁAW X zwany Wielkim w 1474 roku. Natychmiast na zjeździe Stanów Pomorskich potwierdził dotychczasowe przywileje. Umocnił władzę książęcą przez utworzenie sądu nadwornego, centralnej administracji i kancelarii. Uporządkował finanse, ożywił handel, a także zlikwidował rozbój na drogach.
Uczynił Szczecin stolicą z własną mennicą. Przeprowadził na Pomorzu reformę skarbu i administracji. W 1478 roku zjednoczył małe księstwa pomorskie.
Dla zabezpieczenia się przed Brandenburgią żeni się z córką księcia Fryderyka Małgorzatą stawiając warunek. ”Jeśli nie będzie potomka, Księstwo Gryfitów przechodzi we władanie Brandenburgii,” ale Małgorzata ciąże „psuła”przy pomocy medyka nadwornego. Zorientował się w tym Bogusław i żonę swoją oddalił do zamku w Kryujściu , tam zmarła.
W 1491 r. Bogusław X poślubił królewnę polską Annę Jagiellonkę – córkę króla Polski Kazimierza Jagiellończyka. Małżeństwo polityczne, ale kochające się bardzo . Wesele huczne trwało dwa tygodnie. Anna urodziła ośmioro dzieci , w tym pięciu synów i trzy córki. Dzięki Annie dynastia jeszcze trwała półtora wieku. Niestety dynastia wygasła w 1637 roku. W tym czasie trwała Wojna Trzydziestoletnia 1618 - 1648 w całej Europie. Pokój zawarty w 1648 r. podzielił Księstwo Gryfitów pomiędzy Brandenburgię i Szwecję. Szwecja otrzymała terytorium na zachód od Odry łącznie ze Szczecinem, natomiast Brandenburgia otrzymała terytorium na wschód od Odry. Pomnik Bogusława X i Anny Jagiellonki wykonały szczecińskie rzeźbiarki Anna Paszkiewicz i Leonia Chmielnik w 1974 r.
SARKOFAGI KSIĄŻĘCE I LOCHY
Pod kościołem św. Ottona po przebudowie renesansowym kościoła znajdowała się krypta grzebalna, nazywana kryptą Gryfitów., miejsce sarkofagów Książąt Pomorskich. Podczas II Wojny Światowej Zamek Piastowski (tak się kiedyś mówiło) był zbombardowany. Po wojnie w piwnicach odkryto 13 cynowych sarkofagów. Przekazano je do renowacji w Krakowie, skąd wróciło tylko sześć, Pozostałe przetopiono na blachy cynowe dla Warszawy. Po uporządkowaniu skrzydła północnego przekazano je do krypty pod schodami. Wskutek katastrofy budowlanej sarkofagi przeniesiono do skrzydła Południowego do Sali Ślubów. Obecnie sarkofagi są puste. W 1995 roku szczątki książąt przekazano do katedry pw Św. Jakuba w kaplicy poświęconej Gryfitom. Wszystkie sarkofagi mają formę prostej skrzyni dekorowane rytowanym roślinnym ornamentem, z fragmentami Pisma Świętego. Najbogatszy sarkofag złocony i srebrzony jest ostatniego księcia Bogusława XIV. Obecnie sarkofagi w Sali Ślubów znajdują się według daty zgonu: Bogusława III, Filipa II, Anny Marii, Franciszka I, Ulryka i ostatniego księcia z dynastii Gryfitów -Bogusława XIV.
Pod Wieżą Więzienną znajdują się lochy z celami dla morderców. Należą do najstarszych oryginalnych fragmentów szczecińskiego zamku, czyli z XV w.
NOWE TARASY
Przez lata zamkowe tarasy ze względu na stan techniczny były niedostępne. Obecnie jest to nowa , atrakcyjna przestrzeń, z której korzystać mogą zwiedzający i uczestnicy wydarzeń kulturalnych. Granitowa nawierzchnia, odtworzone ogrodzenie, nowa mała architektura : pergole, ławki , stylizowane latarnie z gryfami, fontanna z głową gryfa pomorskiego i donice z kwiatami. Znajdują się także armaty z przełomu XVIII i XIX w., osadzone na drewnianych lawetach oraz dwie rzeźby Ryszarda Hessa pod nazwą Koniec Wojny i Minotaur - głęboko refleksyjne, pełne zadumy. Skarpa od strony wschodniej zamku jest wzmocniona mikropalami i zastrzykami betonowymi. Przebudowę wykonała firma Mostostal Warszawa SA, a nad wiernym odtworzeniem czuwał wojewódzki konserwator zabytków.
Zwiedzający w ilości 47 seniorów byli bardzo zadowoleni i zachwyceni tym wspaniałym i pięknym obiektem.
Zorganizowała i opisała przewodnik Weronika Ryba
Zdjęcia wykonał Grzegorz Kierod
Grupa przed pomnikiem Bogusława X z Anną Jagiellonką
Grupa
Grupa na tarasie
Chrzcielnica Sekretarzyk wypożyczony
Zejście do lochów Sarkofagi książęce Obraz - Ukrzyżowanie Chrystusa
autor nieznany
Armaty z XVIII w. na lawetach Pomnik - " Po wojnie "
Ryszarda Hessa
